Zachowek po Rodzicach – co to jest?

Zachowek to swoisty substytut spadku, który należy się dzieciom, jeśli rodzic pominął go w testamencie. Według niemieckiego prawa wynosi on połowę wartości majątku, która by przysługiwała wg. spadkobrania ustawowego (§2303 BGB). Realizacji zachowku służy specjalna procedura sądowa.

Jak wygląda procedura i cechy rejestracji spadkowych w Niemczech?

Do wykazania, ze jest się spadkobierca, służy w Niemczech postanowienie o nabyciu spadku (Erbschein). Erbschein wydaje sąd rejonowy (Amtsgericht) właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania Zmarłego. Wniosek do sądu musi być sporządzony w jęz. niemieckim i spełniać szereg wymogów formalnych wymaganych przez niemieckie prawo. Podane we wniosku informacje należy udokumentować oryginałami dokumentów. Odmienności pojawiają się, jeśli spadkobierca pozostawił oprócz majątku w Niemczech także majątek w Polsce. Wtedy konieczne jest uzyskanie Europejskiego Poświadczenia Spadkowego.

Jakie są cechy unijnego prawa spadkowego?

Unijne prawo spadkowe charakteryzuje się tym, że sprawy spadkowe załatwia się, niezależnie od miejsca położenia majątku spadkowego, tylko w jednym państwie, a mianowicie państwie ostatniego miejsca pobytu spadkodawcy. Sądy tego państwa wydają Europejskie Poświadczenia Spadkowego. Do spadku stosuje się przy tym prawo tego państwa, w którym spadkodawca miał ostatnie miejsce pobytu. Jeśli więc spadkodawca miał ostatnie miejsce pobytu w Niemczech, to władne we wszystkich sprawach spadkowych są organy niemieckie, wydające Europejskie Poświadczenia Spadkowego, które jest respektowane we wszystkich państwach UE.

Dlaczego sporządzanie testamentu jest ważne?

Niekoniecznie trzeba sporządzić testament.Konieczność ta występuje tylko wtedy, jeśli chce się uregulować swój spadek odmiennie od regulacji ustawowych, np. chcąc wydziedziczyć któregoś z ustawowych spadkobierców lub chcąc przekazać jednemu ze spadkobierców więcej niż mu się należy. Ponadto specjalnością niemieckiego prawa są tzw. małżeńskie testamenty wspólne, które są sporządzane wspólnie przez obydwojga małżonków. W Polsce takie testamenty są niedopuszczalne, ale niemiecki ustawodawca wyszedł z założenia, że małżonkowie są ekonomicznie tak związani ze sobą, że mogą wspólnie sporządzić testament. Istota testamentu małżeńskiego jest to, że małżonkowie wyznaczają siebie nawzajem na spadkobierców, a dzieci dziedziczą majątek małżeński dopiero po śmierci obojga małżonków.

Jaka jest kolejność dziedziczenia w Niemczech?

W pierwszej kolejności dziedziczą dzieci i małżonek, aczkolwiek wysokość udziału spadkowego tego ostatniego zależy od majątkowego ustroju majątkowego małżonków. W razie ustawowego ustroju majątkowego, jakim jest w Niemczech rozdzielność majątkową z wyrównaniem zarobków, małżonek dziedziczy obok dzieci połowę spadku. Jeśli w małżeństwie nie ma dzieci, to małżonek dziedziczy 3/4 spadku, a pozostała cześć rodzice Zmarłego. W przypadku osób niezamężnych i bezdzietnych dziedziczą w pierwszej kolejności rodzice Zmarłego, a w ich braku – jego rodzeństwo. Jeśli nie ma rodzeństwa, prawo dziedziczenia przechodzi na dziadków oraz ich zstępnych.

Kiedy można zrzec się spadku?

Odrzucić spadek można zawsze. Oczywiście najczęstszym powodem odrzucenia jest zadłużenie masy spadkowej. Ale są także inne powody, np. podatkowe, aby uniknąć opodatkowania w niekorzystnej grupie podatkowej i przekazać spadek osobie z korzystniejszej grupy podatkowej, która następnie, będąc z pierwotnym spadkobierca w korzystnej grupie podatkowej, daruje spadek jemu. W ogóle kwestie podatkowe są w Niemczech w przypadku spadkobrania bardzo ważne, bowiem nie istnieje, tak jak w Polsce, generalne zwolnienie od podatku dla najbliższych, a tylko kwoty wolne od podatku. Optymalizacja podatkowa jest z tego powodu niezwykle istotna.

Zobacz cały dodatek Gazety Wyborczej "Testamenty, spadek, dziedziczenie część I”