Stawki adwokackie w sprawach cywilnych
Toga - Forum Adwokatów Nr 1 – Maj 2008, strona 22
W Niemczech, podobnie jak w Polsce, istnieje ustawowa tabela stawek adwokackich. Wysokość stawek w sprawach cywilnych jest, podobnie jak u nas, uzależniona od wysokości przedmiotu sporu. Jednak sama tabela jest dużo bardziej zróżnicowana, ponieważ nie ma, inaczej niż w Polsce, tylko siedmiu przedziałów stawek, lecz stawki zmieniają się w sposób ciągły, progresywnie – przy niskiej wartości przedmiotu sporu zmieniają się częściej, a w miarę wzrostu wartości przedmiotu sporu – rzadziej. Np.:
do wps 1.500 € stawka zmienia się co 300 €,
od wps 1.5001 € do wps 5.000 € - stawka zmienia się co 500 €,
od wps 5.001 € do wps 10.000 € - stawka zmienia się co 1.000 €,
od wps 10.001 do wps 15.000 € - stawka zmienia się co 3.000 €,
...
od wps 120.001 € do wps 200.000 € - stawka zmienia się co 15.000 €,
od wps 200.001 € do wps 500.000 € - stawka zmienia się co 30.000 €,
a od wps 500.001 € do nieskończoności - stawka zmienia się co 50.000 €.
Ilość stawek za prowadzenie danej sprawy zależy od rodzaju czynności podejmowanych w sprawie. Np. za wszczęcie postępowania sądowego w sprawie cywilnej przysługuje adwokatowi 1,3 stawki, jeśli w postępowaniu dojdzie do rozprawy głównej – przysługuje dalsze 1,2 stawki, jeśli zostanie zawarta przed sądem ugoda – przysługuje dalsze 1,0 stawki. To znaczy za postępowanie cywilne, w którym na rozprawie głównej została zawarta ugoda, przysługują adwokatowi 3,5 stawki. Przyznanie danej ilości stawek w postępowaniu sądowym nie jest przy tym uzależnione od dobrej woli sędziego, lecz ustawowo zagwarantowane. Zresztą sędzia nie zajmuje się w ogóle obliczaniem ilości stawek przysługujących adwokatowi, czy też ostatecznej wysokości honorarium. Sędzia stwierdza w wyroku tylko, w jakiej procentowo wysokości dana strona ponosi koszta procesu, a ich konkretnym wyliczeniem zajmuje się po uprawomocnieniu się wyroku referendarz sądowy.
Przykładowo przy wps 14.000 € (49.000 PLN) za postępowanie, w którym na rozprawie głównej została zawarta ugoda, adwokatowi przysługuje honorarium w wys. 1.841 € (tzn. ok. 6.500 PLN), a przy wps 120.000 € (420.000 PLN) – 4.739 € (tzn. ok. 16.500 PLN) Do tego dochodzi ryczałt pocztowo-komunikacyjny w wys. 20 €, ponadto 0,15 € za każdą sporządzoną kopię strony pisma procesowego lub załącznika, ryczałt samochodowy w wys. 0,30 € za każdy przejechany kilometr w drodze do sądu, diety za terminy poza miejscem zamieszkania i wszystkie udokumentowane wydatki – np. bilety kolejowe pierwszej klasy lub bilety samolotowe. Do tak obliczonego honorarium dodawany jest jeszcze podatek VAT.
Podkreślić należy, że adwokatowi należy się także ustawowe honorarium za przedsądowe prowadzenie postępowania, np. sporządzenie wezwania do zapłaty. W zależności od stopnia skomplikowania sprawy oraz nakładu pracy wynosi ono od 1,3 do 2,5 tzw. stawki przedsądowej. Ważne jest przy tym, iż ustawowo ustalone jest, że koszta te musi ponieść dłużnik. Uwzględniane są one także w postępowaniu sądowym – tzn. jeśli adwokat przed złożeniem pozwu wezwał dłużnika do uiszczenia należności, to sąd zasądza od dłużnika także stawki za przedsądowe prowadzenie sprawy. A jeśli w postępowaniu przedsądowym adwokat doprowadzi do ugody, to oprócz ww. stawki przedsądowej (1,3 do 2,5) należy mu się jeszcze dalsze 1,5 stawki.
Osobne stawki należą się za prowadzenie postępowania apelacyjnego. Są one, na odwrót niż w Polsce, wyższe niż stawki za prowadzenie sprawy w pierwszej instancji. Ustawodawca niemiecki wyszedł, inaczej niż polski (bo w Polsce adwokat otrzymuje stawkę obniżoną), z założenia, że prowadzenie sprawy przed sądem drugiej instancji jest trudniejsze niż przed sądem pierwszej instancji. W Niemczech nie istnieje także zróżnicowanie stawek w zależności od tego, czy adwokat prowadził już dane postępowanie w pierwszej instancji, czy też nie – jak się to dzieje w Polsce, gdzie adwokat, który prowadził sprawę już przed sądem pierwszej instancji, otrzymuje o 25% niższą stawkę. Tutaj ustawodawca niemiecki wyszedł trafnie z założenia, że w postępowaniu apelacyjnym konieczna jest osobna i zupełnie inna analiza sprawy niż ta przeprowadzona w postępowaniu pierwszoinstancyjnym – co powinno zostać uhonorowane przyznaniem pełnego honorarium.
